Hoe bereid je je voor op een Poetry Slam?

Je hebt de stoute schoenen aangetrokken en je opgegeven voor een Poetry Slam.

Wat nu? In dit artikel helpen we je op weg.

Stap 1: Informatie verzamelen

Zorg dat je erachter komt hoe de slam in elkaar zit:

Hoeveel rondes zijn er?
Hoeveel tijd krijg je per ronde? Is er uitloop?
Is er een battleronde?

Zorg dat je van al je teksten het volgende weet:

Hoe langt duurt het als je de tekst voordraagt
Welke thema’s zitten erin verwerkt
Welke emotie maakt de tekst los bij het publiek

Verder is het handig om te weten:

Of er een microfoon is
Hoeveel andere deelnemers er zijn
Wie de andere deelnemers zijn
Hoe de locatie eruit ziet
Wat voor publiek er komt

Al deze informatie gebruik je om je setlist te maken.

Stap 2: Setlist maken

Een goede set voldoet aan de volgende voorwaarden:

Gebruik zo goed mogelijk de tijd die je hebt (ga niet over de tijdslimiet, maar blijf er ook niet te ver onder)
Zorg voor een sterke opening
Zorg voor een duidelijke afsluiting
Weet je het publiek wilt laten beleven en in welke volgorde
Je wilt in alle rondes indruk maken, bewaar dus niet al je beste werk voor de eindronde.
Zorg dat je laat zien wat je kan, kies een diversiteit aan teksten

Als er een battle-ronde is, bereid die dan apart voor:

Kies korte teksten (niet langer dan 2 minuten)
Loop je (korte) teksten na om te zien welke je kunt gebruiken
Leg die bij elkaar en zorg dat je ze paraat hebt.
Bereid je voor, maar durf te improviseren op het moment zelf

Voorbeelden van dingen die je kunt doen in een battle:

Spreek je mede-slammer aan; gebruik diens naam in het gedicht
Spreek je mede-slammer toe, alsof je het over hem/haar/hen hebt
Kijk of je dingen in het gedicht kunt aanpassen of vervangen zodat het op je mede-slammer van toepassing is
Wees creatief en gebruik humor

Let op: Houd het licht. Je mag je mede-slammer op een leuke manier in diens hemd zetten, maar het is geen battlerap. Plagen mag en kan, maar zorg dat je niemand beledigt of kwetst.

Stap 3: Oefenen

Zorg dat je je teksten goed kent en dat je weet hoe je ze wilt brengen. Het hangt van jou en je teksten af hoe je dat doet.

Dingen waar je op kunt letten bij het oefenen zijn:

Verstaanbaarheid: Articuleer goed en zorg dat je volume goed afgestemd is op de ruimte
Timing: versnellen of vertragen, pauzes laten vallen
Opbouw: Hoe bouw je de emotie / intensiteit op in het gedicht zelf.

Leer je tekst uit het hoofd als dat voor jou mogelijk is. De meningen verschillen op dit punt. Sommige mensen vinden dat slammen uit het hoofd moet, anderen vinden dat onzin.

Ons advies op dit punt: Kijk wat voor jou het beste werkt. Als je je teksten relatief gemakkelijk uit je hoofd kunt leren: Doe het dan. Het geeft je veel extra speelruimte.

Ga je er juist van stressen omdat je bang bent dingen te vergeten? Houd er dan gewoon de tekst bij, en vergeet niet om het publiek aan te kijken.

Stap 4: Naar de slam

Kom op tijd en maak plezier.

Tenslotte: Tips en pointers van ervaren slammers:

Angelika Geronymaki

“Hou van het podium en van schrijven. Oefen van te voren op articulatie, timing en dynamiek. Ken gedichten door en door, en wellicht uit je hoofd, maar of je het vervolgens uit je hoofd doet maakt niet uit. Plezier maken, heel erg zenuwachtig zijn en dan knallen op adrenaline. Wees eigen en kwetsbaar, ga op in het moment, sta open voor de ervaring, de andere deelnemers en het publiek. Accepteer en wees blij dat er altijd wat te leren en ontwikkelen valt.”

Kim Longwood

“Kies wat je voor gaat dragen op basis van jouw stemming die dag/ week, denk ook na over de setting en het soort publiek. Is het somber? Breng emotie over. Is het grappig? Lever de punchline op het juiste moment. Wat je ook deelt, zorg dat er logica in zit, flow en melodie in zit. En het allerbelangrijkste: maak verbinding met het publiek! Oefen thuis door hardop te spreken en je eigen persoonlijkheid erin te gooien. Constant naar de grond of het papier (of nog erger: je telefoon!) staren is voor niemand leuk.”

Saskia van Kampen

“Wat ik zelf doe, zeker als ik gewoon mijn teksten op het podium improviseer is gewoon echt focussen op in het moment aanwezig zijn. Dus niet echt gesprekken hebben met andere dichters voor ik zelf optreed, maar gewoon zitten in de ruimte en de energie voelen. Als je een tekst hebt gemaakt die uit jezelf komt en authentiek is en je brengt hem zoals je op dat moment bent kan je niet echt fout gaan. Vooral niet teveel bezig zijn met winnen of verliezen, het leukste aan zo een slam is dat je nieuwe mensen leert kennen die met dezelfde dingen bezig zijn als jou..”

Josse Kok

“Staar je niet blind op het uit-je-hoofd aspect. Pak ‘m beet de helft van de NK-winnaars deed het van papier. Doe wat goed voelt. Wissel desnoods af als het gedicht er wel of niet om vraagt. Schrijf je eigen dingen, en wat je wil schrijven, fuck trends en hypes, die zijn tijdig. Iedere entertainer kan iemand een momentje lol geven, zorg dat je iets maakt wat noodzaak heeft. Publiek herkent een gebrek aan noodzaak direct. Jat alles van je helden en vermoord ze daarna, zorg dat niemand je helden nog uit je tekst haalt, zo gaat dat al generaties. Niet prediken. Echt, zoveel mensen staan momenteel op een podium te prediken. Ook verwart men tegenwoordig ‘achter de boodschap staan’ met ‘een goed gedicht zijn’. Als je echt een slam wil winnen zonder talent, moet je vooral een boodschap uitdragen die zoveel sentiment oproept, dat je iedereen in de pocket hebt. Maar daar heb jij daarna persoonlijk verder geen hol aan. Articuleer. Praat in de microfoon, verstaanbaarheid is vrij belangrijk. Sommige gedichten werken beter als je ze inleidt. Anderen juist niet. Zoek dit uit. Als je het podium eigenlijk stiekem kut vindt, laat het dan. Er zijn busladingen dichters die amper of nooit voordragen, zegt niets over de kwaliteit van het werk. Drink wat. Niet teveel, daar ga je van raaskallen. Vergeet alles wat ik schrijf en heb er vooral lol in. Het is vooral een wedstrijd met jezelf.”

Jo-An Westerveld:

“Durf wel dat nieuwe ding te doen, niet verschuilen achter veiligheid en zelfverzekerdheid in een tekst die je kunt dromen als je eigenlijk iets gewaagders wilt doen.”